Chuyển đến nội dung chính

Bài đăng

Đang hiển thị bài đăng từ Tháng 11, 2025

Dinh Thượng Thơ

 Dinh Thượng Thơ ( Nha Giám đốc - Nội vụ ) nằm ở đường Lagrandière - Sài-Gòn, nây là đường Lý Tự Trọng. Xây dựng vào năm 1860 và hoàn thành vào năm 1864, được thiết kế bởi Lực lượng Công binh Pháp (Génie Militaire) theo lối kiến trúc Cochinchine. Ảnh được phục chế từ ảnh đen trắng thành ảnh màu theo màu của cuộn film Kodak Gold 200.

Nhà máy điện Chợ Quán

 gười Sài Gòn chắc ít ai còn nhớ tới địa danh nầy! Nhà máy điện Chợ Quán ( người Sài Gòn hồi đó hay kêu là Nhà đèn Chợ Quán ). Được xây dựng từ năm 1896 và chánh thức hoặt động vào năm 1912.  Ảnh được phục hồi từ ảnh đen trắng.

THÀNH PHỐ SÀI GÒN – KHU KHÁNH HỘI, PHẦN PHÍA NAM KINH TẺ

  THÀNH PHỐ SÀI GÒN – KHU KHÁNH HỘI, PHẦN PHÍA NAM KINH TẺ Trong tiến trình đô thị hóa và mở rộng hành chính đầu thế kỷ XX, khu vực phía nam kinh Tẻ giữ vị trí quan trọng với lịch sử hình thành không gian địa lý – hành chính của thành phố Sài Gòn và tỉnh Gia Định. Bản đồ hiện trạng khu vực Khu Khánh Hội không chỉ minh chứng cho sự thay đổi địa giới hành chính mà còn là tư liệu quan trọng giúp truy vết tiến trình phát triển không gian đô thị Sài Gòn. Từ đó, việc nghiên cứu các nghị định và quyết định sáp nhập liên quan giúp làm sáng tỏ cơ chế quản lý đất đai, tổ chức hành chính và động lực mở rộng đô thị ở Nam Bộ trong giai đoạn đầu thế kỷ XX. Nội dung bản đồ thể hiện hiện trạng khu vực phía nam kinh Tẻ, thuộc địa giới thành phố Sài Gòn. Đây là phần diện tích được giới hạn bởi kinh Tẻ ở phía bắc, rạch Ông Đội – rạch Bàng ở phía nam, rạch Ông Lớn ở phía tây. Phần diện tích này được đề xuất sáp nhập vào tỉnh Gia Định, cụ thể là phần phía đông sáp nhập vào làng Tân Thuậ...

Bản đồ Sài Gòn – Gia Định cuối thế kỷ XVIII: Dấu ấn đô thị Âu hóa đầu tiên ở Nam Bộ

 Bản đồ Sài Gòn – Gia Định cuối thế kỷ XVIII: Dấu ấn đô thị Âu hóa đầu tiên ở Nam Bộ        Bản đồ thành phố Sài Gòn, thành phố được xây dựng thành lũy năm 1790 bởi đại tá Victor Olivier, ông Dayot vẽ lại năm 1799 từ bản thu nhỏ do ông Brun vẽ năm 1795 theo lệnh của vua Đàng Trong. Đây là tư liệu bản đồ Tây học sớm nhất ghi lại diện mạo đô thị Sài Gòn cuối thế kỷ XVIII.        Bản đồ khổ 60x45cm, thể hiện hệ thống sông rạch như sông Sài Gòn, Thị Nghè, Bến Nghé và đô thị Bến Nghé-Sài Gòn (sau là Sài Gòn-Chợ Lớn). Trong đó nổi bật là tòa thành Gia Định (thành Bát Quái) xây dựng năm 1790 theo kiểu Vauban, chu vi 4.400m và diện tích 120ha. Bên ngoài tòa thành, bản đồ còn ghi nhận Xưởng Thủy quân ở rạch Thị Nghè – tiền thân Xưởng Ba Son – cùng Nhà giám mục, Kho bốn trấn, lũy cổ Bán Bích, đồn Thảo Câu và đồn Dốc Ngư ở hạ lưu sông...,phản ánh diện mạo ban đầu của trung tâm Sài Gòn – Gia Định.         Đây là tư liệu quý giá minh c...

Bản đồ Sài Gòn năm 1859: Dấu tích đô thị nhà Nguyễn

 Bản đồ Sài Gòn năm 1859: Dấu tích đô thị nhà Nguyễn       Bản đồ Sài Gòn và các vùng phụ cận do Thiếu úy hải quân De Lardelause thực hiện và hoàn thành ngày 1/3/1859, là một trong những bản đồ tỉ lệ lớn được người Pháp vẽ sớm nhất sau khi cưỡng chiếm tòa thành Gia Định.        Bản đồ thể hiện rõ hai công trình quân sự quan trọng là thành Phụng và thành Quy. Thành Phụng – người Pháp gọi là Citadelle de Saigon hoàn thành năm 1837, mang phong cách thành lũy đời vua Minh Mạng. Thành có thiết kế hình vuông, chiều rộng mỗi cạnh khoảng 475m, mở 4 cửa ở bốn hướng và có 4 pháo đài góc (bastion). Thành Quy – còn gọi là thành Gia Định, tuy đã bị phá huỷ vào năm 1835-1836 nhưng đến năm 1859 vẫn còn nhiều dấu tích, nhất là hệ thống hào lũy và 5 pháo đài bán nguyệt (demi-lune); bên trong tòa thành với vị trí Trường thi đã bị biến thành trại lính (casernes) do liên quân chiếm đóng. Bên ngoài hai toà thành còn ghi nhận hệ thống cầu gồm cầu Thị Nghè, cầu Cao Miên...

Bản đồ Sài Gòn năm 1860: Đô thị Sài Gòn dưới góc nhìn chiến sự

Bản đồ Sài Gòn năm 1860: Đô thị Sài Gòn dưới góc nhìn chiến sự Bản đồ do Trung sĩ hậu cần La Faucheur vẽ trong chuyển đi thị sát theo sự chỉ đạo của Đại uý công binh Pleuvier ngày 19/7/1860. Đây là một bản đồ chiến sự khá đặc biệt, thể hiện những miêu tả khu vực Gia Định vào giữa năm 1860, giai đoạn tướng Tôn Thất Hiệp bên Đại Nam đang tổ chức chiến đấu chống quân xâm lược.  Theo nội dung thể hiện, bản đồ mô tả Gia Định lúc này được chia làm 3 vùng chính. Vùng đầu tiên tại phố cổ Bến Nghé – người Pháp gọi là Sài Gòn, liên quân chiếm đóng khu vực đông bắc toà thành Quy. Nổi bật là khu vực Đồn Đất hay Trại cố thủ (Camp retranché) khá lớn mới được liên quân xây dựng, họ đã lợi dụng mặt đông bắc và đông nam toà thành cũ (1790) và tuyến rạch kết nối ra sông Sài Gòn. Ngoài ra còn có Trại kỵ binh (Cavalerie), xa hơn là Trại công binh (Génie), Trại lính Tagal Tây Ban Nha và làng Tourane. Lúc này, khu vực Trường thi (Camp des lettrés) đã bỏ trống và không còn là nơi đóng quân. Liên quân cũn...

Không nhận ra TP.HCM năm 1980

 Cảnh TP.HCM chớm đón khách du lịch, chưa có nhiều xe máy năm 1980 được nhiếp ảnh gia Hà Lan Ab Stokvis ghi lại. Lúc này, các công trình kiến trúc nổi tiếng đã được xây dựng. Khoảng cuối năm 1979, nhiếp ảnh gia Ab Stokvis (người Hà Lan) cùng một đoàn thiện nguyện, gồm các nhà báo, chuyên gia  y tế  đến Việt Nam thăm các cơ sở y tế và trung tâm chăm sóc trẻ mồ côi, vô gia cư. Sau những ngày ở Hà Nội, Hải Phòng, Huế và Đà Nẵng, đoàn của ông đến TP.HCM đầu năm 1980. Thời điểm này vẫn còn thời bao cấp, du khách nước ngoài chưa nhiều và cũng rất ít hình ảnh chụp về TP.HCM. Công trình kiến trúc tiêu biểu là UBND TP.HCM xây từ năm 1902 đến 1908. Phía trước là quảng trường, nay trở thành phố đi bộ Nguyễn Huệ. Ngã 4 Lý Tự Trọng - Đồng Khởi (nay thuộc phường Sài Gòn) đông người dân qua lại, bảng tên đường vẫn còn vẽ tay. Năm 1980, xe đạp là phương tiện phổ biến nhất, dễ dàng nhìn thấy dòng người đạp xe đi làm theo đoàn. Xe máy rất hiếm, chủ yếu là xe Honda 67, Vespa, Lambretta, Mob...

Ecole Yat-Sen: Dòng chữ cuối cùng trên "trường phố" đã biến mất

 Một dãy nhà cũ kỹ lặng lẽ tại góc đường. Dòng chữ "Ecole Yat-Sen" phai mờ trên cao. Những ký tự này ở đây đã tám mươi lăm năm, mang theo một câu chuyện đã lãng quên về một trường tiểu học hiếm hoi của người Hoa ở trung tâm thành phố... Vào những năm thời kỳ đầu của Sài Gòn, khu vực này đa phần người Hoa sinh sống. Họ dựa vào dòng kênh Bến Nghé để buôn bán, vận chuyển hàng hóa. Lúc này, đường Nguyễn Công Trứ còn được gọi là phố Triều Châu, nơi những người Tiều và người Phúc Kiến sinh sống lẫn với người Việt. Dãy nhà này ra đời từ trước 1940, khi cuộc sống quanh đây ngày càng nhộn nhịp, sôi động. Đó là một trường tiểu học dạy tiếng Hoa hiếm hoi nằm ở trung tâm Sài Gòn. Có thể tưởng tượng khối kiến trúc giản dị, nhỏ nhắn này như một kiểu “trường phố” xịn sò xinh xắn lúc bấy giờ. Trường Tiểu học Tôn Dật Tiên hay Ecole Yat-Sen Ngày nay, không còn tài liệu chính thống nào ở Việt Nam nói về trường tiểu học này nữa, nó đã bị lãng quên thực sự. Tuy nhiên, đây có thể là một cố gắng ch...

Đường Lê Quang Sung

 Xe lam trên đường Lê Quang Sung (xưa là Trương Tấn Bửu) - Phạm Đình Hổ, Quận 6 năm 1992 và góc chụp so sánh với vị trí này năm 5/2016

Đài Radar Phú Lâm

 Cổng trước của Đài Radar Phú Lâm, ngay chỗ đậu xe máy khoảng năm 1969-1971, nhìn xa xa là Giảng đường Lộc uyển ở đường Lục tỉnh (Tịnh xá Lộc Uyển sau này)