Chuyển đến nội dung chính

Gò Vấp xưa là gò vắp

Năm 1698, khi Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh thừa lệnh Chúa Nguyễn Phúc Chu kinh lý miền Nam, xác lập chủ quyền cương thổ của Việt Nam ở vùng đất mới thì đất Gò Vấp đã có tên trong sổ bộ, thôn, xã thuộc huyện Tân Bình, Phủ Gia Định.

Chợ Bến Thành xưa tên thiệt là gì?

Tên làng Gò Vắp đặt dựa theo vùng đất mọc nhiều cây vắp. Nơi đây đã được khai phá từ những ngày đầu khi lưu dân Việt đi mở đất từ cuối thế kỷ XVI đầu thế kỷ XVII. Gò Vấp cách trung tâm Bến Nghé xưa (quận 1 bây giờ) khoảng 1 km về phía Tây Bắc, lại nằm trên vùng đất “Gò” cao (hơn 11m so với mặt biển) có nước ngọt của sông Bến Cát – phụ lưu của sông Sài Gòn – thuận lợi canh tác và sinh hoạt, vì thế lưu dân chọn lập làng, dựng ấp, tạo dựng quê hương mới.

Theo Gia Định Thành thông chí của Trịnh Hoài Đức thì vào triều Gia Long, năm 1818, vùng đất mang tên Gò Vấp rộng lớn nằm trong địa phận các tổng Bình Trị và Dương Hòa thuộc huyện Bình Dương. Năm 1836, khi Nhà Nguyễn đạc điền và lập bạ cho toàn bộ lục tỉnh Nam Kỳ thì Gò Vấp thuộc tổng Bình Trị Hạ, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định.

Sau khi chiếm Nam Kỳ, người Pháp đẩy mạnh quá trình đô thị hóa vùng Bến Nghé – Sài Gòn, năm 1894, mở rộng thành phố lên phía Bắc lấy rạch Thị Nghè và đường Thuận Kiều làm giới. Huyện Bình Dương của tỉnh Gia Định ở phía Bắc và tỉnh Chợ Lớn ở phía Nam trở thành các khu ngoại ô của thành phố Sài Gòn.

Tỉnh Gia Định vào đầu thế kỷ 20 gồm 4 quận (Hóc Môn, Thủ Đức, Gò Vấp và Nhà Bè). Vào năm 1917, Gò Vấp chia làm 3 tổng: Dương Hòa Thượng, Bình Trị Hạ, Bình Trị Thượng, gồm 37 xã. Từ năm 1940 đến năm 1953 nhiều xã được sáp nhập, còn lại 24 xã, bao gồm cả vùng đất của quận Bình Thạnh, quận Phú Nhuận, quận Tân Bình, quận 12 và một phần của huyện Bình Chánh và huyện Củ Chi ngày nay. Vào thời gian này xã Tân Sơn Nhất không còn sau khi người Pháp lấy đất để xây dựng sân bay Tân Sơn Nhất.

Ngày 11-5-1944, chính quyền thành lập tỉnh Tân Bình bằng các tách một phần của tỉnh Gia Định. Gò Vấp thuộc tỉnh Tân Bình. Sau 1945, tỉnh Tân Bình bị xóa bỏ. Ngày 29-4-1957, chính phủ Việt Nam Cộng Hòa ban hành nghị định 138-NV ấn định địa giới tỉnh Gia Định gồm 6 quận (10 tổng, 61 xã) tăng thêm 2 quận là Bình Chánh và Tân Bình. Tân Bình là phần đất tách từ quận Gò Vấp. Quận Gò Vấp vào năm 1960 có 8 xã.

Một số hình ảnh về Sài Gòn – Gia Định những năm 1930

Nhà thương tại Gia Định xưa.

Nhà thương tại Gia Định xưa.

Chợ Gò Vấp xưa.

Chợ Gò Vấp xưa.

Quan chức và tầng lớp giàu có với y phục chỉnh tề trong ngày đầu năm, Dĩ An.

Quan chức và tầng lớp giàu có với y phục chỉnh tề trong ngày đầu năm, Dĩ An.

Một cửa hàng của người An Nam.

Một cửa hàng của người An Nam.

Quảng trường nhà ga, Gia Định.

Quảng trường nhà ga, Gia Định.

Các mặt hàng bán bên trong chợ.

Các mặt hàng bán bên trong chợ.

Trường trung học Marc Ferrando, Gia Định.

Trường trung học Marc Ferrando, Gia Định.

Một cửa hàng đồ gốm.

Một cửa hàng đồ gốm.

Theo trithucvn

Nhận xét

Xem nhiều nhất

Kể chuyện kinh cầu xưa vùng Sài Gòn Chợ Lớn trước 1975 - phần II

  3-  Cầu trên rạch phiá Nam-rạch Bến Nghé, Kinh Bải Sậy, Kinh Đôi, Kinh Tẽ Sông Sài Gòn (Bến Nghé) chạy qua  quận 1  thành phố Sài Gòn quẹo sang trái biến thành rạch Bến Nghé. Sau đó vì lý do kinh tế vận chuyển thương mại , kinh Tẽ lại được đào thêm năm 1905. Rạch Bến Nghé, còn gọi là kinh Chợ Lớn, thời nhà Nguyễn còn gọi là sông Bình Dương. Thời Pháp thuộc, người Pháp gọi là Arroyo Chinois  (Kinh Người Tàu). Tưởng cũng nên biết rằng người Tàu từ miền Cù lao Phố chạy về đây lập nghiệp, xây dựng cơ nghiệp dọc hai bờ rạch, ghe thuyền tấp nập thu hút dân thương hồ miền Tây, tứ xứ, tụ hợp về đây kể cả người ngoại quốc, họ gọi vùng này là Đề Ngạn, người Việt gọi là kinh Tàu Hủ. Rạch Bến Nghé chạy dài từ Bến Nhà Rồng-Cột cờ Thủ ngữ đến kinh Lò Gốm, đường nước thiên nhiên. Hợp lưu dọc theo rạch Bến Nghé có những hệ thống kinh tự nhiên, mà hai rạch quan trọng là rạch Ông Lớn và rạch ông Nhỏ và rạch Xóm Củi. Rạch Bến Nghé chảy về phiá Tây thì gặp Rạch Lò Gốm h...

Xe Coca Cola

 Xe Coca Cola

Xe bus đưa rước trường Khải Minh

 Xe bus đưa rước trường Khải Minh năm 1960, ngã tư Nguyễn Văn Thinh – Tự Do (nay là Mạc Thị Bưởi – Đồng Khởi)

Nɡã tư Bảy Hiền

 Nɡã tư Bảy Hiền là một địa danh quеn thuộc của nɡười Sài Gòn trước νà sau năm 1975. Nɡày nay, nɡã tư Bảy Hiền thuộc phườnɡ 11, quận Tân Bình, là đầu mối ɡiao thônɡ quan trọnɡ của khu νực Tây Bắc, kết nối 4 con đườnɡ huyết mạch toả đi các quận huyện: Cách Mạnɡ Thánɡ Tám (xưa là đường Lê Văn Duyệt), Trườnɡ Chinh (xưa là đường Phạm Hồng Thái), Hoànɡ Văn Thụ (Võ Tánh xưa), Lý Thườnɡ Kiệt (Nguyễn Văn Thoại xưa) Toàn cảnh khu Bày Hiền năm 1967, ngã 4 ở góc trái bên dưới. Bên trái ngã tư là đường Nguyễn Văn Thoại (nay là Lý Thường Kiệt), bên phải là đường Võ Tánh (nay là Hoàng Văn Thụ). Bên dưới là đường Lê Văn Duyệt (nay là CMT8), bên trên là Phạm Hồng Thái (nay là Trường Chinh). Khu đất góc trái phía dưới sau đó đã xây lên bệnh viện Vì Dân vào năm 1971. Sau năm 1975, bốn con đườnɡ tạo nên nɡã tư Bảy Hiền đã manɡ tên mới. Trục đườnɡ chính từ Sài Gòn – Gia Định νề Lonɡ An, Tây Ninh xuyên qua nɡã tư Bảy Hiền được đổi từ hai tên Lê Văn Duyệt νà Phạm Hồnɡ Thái thành Cách Mạnɡ Thánɡ Tám và T...
 Hình ảnh Tịnh Xá Trung Tâm của Hệ phái Khất sĩ Việt Nam

Đường Ngô Tùng Châu

 Một góc đường Ngô Tùng Châu (nay là Lê Thị Riêng) ở gần Ngã 6 Phù Đổng

Trạm xe bus trung tâm đối diện chợ Bến Thành

 Trạm xe bus trung tâm đối diện chợ Bến Thành. Cái bệ có trụ tròn ở giữa (sơn màu trắng xanh) cạnh bên cô gái áo dài là cái trụ đèn giao thông di động. Có lẽ đây là cái trụ đèn giao thông duy nhất có bánh xe và cùng tham gia giao thông với xe cộ ở Saigon xưa… Trên vòng xoay công trường Diên Hồng (bùng binh chợ Bến Thành) – Trạm xe buýt trung tâm Sài Gòn 1962 – Bus Station – Trạm xe buýt trung tâm Saigon